آشنایی با هنر زیبای خوس دوزی

هنر خوس دوزی

خوس دوزی از هنرهای سنتی و قدیمی ایرانی‌ست که از زمان صفویه به یادگار مانده میباشد و در طول زمان از معروفیت بسیاری بهره‌مند بوده میباشد. این هنر زیبا که به شکیبایی و صبر زیادی نیاز دارد در قدیم با استفاده از فلز نقره و طلا به جای نخ، بر روی پارچه انجام می‌شد. در ادامه سمت آشنایی بیشتر با خوس دوزی و روش دوختن آن همراه ما باشید.

معرفی خوس دوزی

خوس دوزی از هنرهای سنتی و قدیمی ایران زمین می‌باشد که در دوران‌ی صفوی مورد استقبال مردم بوده میباشد. در روزگار گذشته برای خوس دوزی از فلز نقره به عنوان نخ استفاده میکردند اما امروزه نوار های نازک پلاستیکی رنگین جانشین آن شده میباشد. رنگ های دردسترس خوس دوزان زیاد جوراجور میباشد اما رنگ طلایی و نقره ای از محبوب ترین رنگ ها در این کار میباشد. طرح های خوس دوزی به صورت های هندسی ، منحنی ، دانه ای ، خشتی پایه بلند و اسلیمی می‌باشد. خوس دوزی در صنعت هنر های دستی جایگاه خود را دارد که دراین حوزه نمونه کار های زیادی با ذوق و سلیقه ی بانوان ایرانی پدیدار شده میباشد.

روش دوختن خوس دوزی

خوس دوزی نوعی دور دوزی میباشد که در این هنر رعنا ، خوس را بر روی پارچه هایی نظیر تور، مخمل و… میدوزند. این پارچه ها معمولا به رنگ های سیاه، سفید، سبز و زرشکی وجود دارند.دراین پیشه پارچه ی مخمل سوزن مخصوص خود را دارد که چنایل نامیده میشود. خوس دوزان تنها به نخ ، سوزن و پارچه ویژه این پیشه نیاز دارند ، و با نخ کردن سوزن طرح را روی پارچه می دوزند.

برای انجام خوس دوزی ، نیاز به کشیدن طرح بر روی پارچه نیست و خوس دوزان با اشتیاق و سلیقه خود طرح را انجام میکنند.خوس دوزی در کنار گلابتون و پولک دوزی هم به کار برده میشود که از ترکیب این هنر های دستی گیرا کارهنری زیاد زیبایی پدید می‌آید.

کاربرد خوس دوزی

خوس دوزی یک هنردستی پرطرفدار میباشد.که پارچه ها به وسیله طرح های ان ايفاي نقش های جذاب و جمیل به خود میگیرند. طرح های خوش منظرخوس دوزی بر روی دمپای شلوار زنان ،تزئین پرده های توری ، لباس عروس ، جلد قرآن ، روی کوسن ، کلاه، پیراهن ، جلیقه زنان ،شلوار،رو سرویس های توری، چادرهای توری ، لباس های محلی ، روسری و شال ، رو میزی ، روتختی و… دیده میشود. اگرچه این هنر جنبه استفاده‌ی محلی دارد اما علاقه‌‌مندان به صحنه هنر های سنتی از کارهای موجود در این صنعت زیاد استقبال میکنند.

شهر های مرتبط با هنر خوس دوزی

شهر های جنوب کشور چون: استان های هرمزگان ، بلوچستان ، فارس، کردستان مراکز تولید خوس دوزی هستند و  بازار های این مناطق به وسیله ی این هنر تعجب انگیز ، اراسته شده میباشد. در هرمزگان خوس دوزی بر روی اکثر لباس های محلی به چشم می‌آید و گردشگران به عنوان سوغات و یا یادگاری از خرید انها استقبال میکنند. خوس دوزی توسط بانوان شکل گرفته میباشد و خانم ها در نمایشگاه های صنایع دستی پارچه های مزین شده با خوس دوزی خود را به فروش می‌رسانند.

ايفاي نقش های مورد استفاده در خوس دوزی

در خوس دوزی نگاره ها مقبولیت عمومی دارند و به صورت نگاره کندو عسلی، نگاره شش قلب، نگاره خشت در خشت، نگاره ستاره کوچک ، نگاره شش پر کوچک ، نگاره عقربی ، نگاره قلبی خالی  ، نگاره مکینه تابوکی ، نگاره گوشواره ای، نگاره پیاله ای، نگاره طاووسی به طرح مینشیند.

ايفاي نقش های مورد بهره وری دیگر خوس دوزی به نام های :

حاشیه برگ انجیر ، تک دوزی ، پر دوزی، ايفاي نقش گل ، ستاره چهار پر ، گل فرفره ای ، خرچنگ کاکله ای ، پروانه ، ايفاي نقش توپی ، ايفاي نقش شش پر، ايفاي نقش موشکی، حاشیه قلبی ، حاشیه شش چشم گاو و…شناخته شده میباشد.